|
Człowiek i klimat
Wiadomości podstawowe |
Czy klimat się zmienia?Pomiary temperatury wykonywane w różnych miejscach na całej Ziemi wskazują na to, że w ciągu ostatnich stu lat średnia temperatura Ziemi wzrosła o 0,6°C. |
|
Jest wiele rodzajów gazów cieplarnianych. Człowiek powoduje wzrost natężenia efektu cieplarnianego głównie poprzez emisje dwutlenku węgla (CO2). Występuje on w stanie naturalnym w atmosferze, ale jego ilość dramatycznie wzrosła w porównaniu do czasów przed Rewolucją Przemysłową. Ten wzrost to głównie, jeśli nie wyłącznie, dzieło człowieka. Zwiększyła się także ilość innych gazów cieplarnianych, np. metanu (CH4). Co więcej, okazuje się, że atmosfera obecnie zawiera wiele gazów cieplarnianych, które naturalnie w niej nie występują, a zatem mogą być jedynie efektem działalności ludzkiej (więcej o zaobserwowanych zmianach w koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze w części "Dowiedz się więcej!" tego pola tematycznego). Wzrosła także koncentracja pary wodnej, która również należy do gazów cieplarnianych. Zwiększona ilość pary wodnej w powietrzu nie jest bezpośrednim efektem jej emisji. Przeciwnie - jest pośrednim skutkiem wydzielania innych gazów cieplarnianych. Wyższa temperatura powietrza powoduje wzrost parowania z powierzchni ziemi oraz zwiększa zdolność atmosfery do utrzymywania wilgotności. |
|
2. CORAZ WIĘCEJ CO2. Koncentracja CO2 w atmosferze od roku 1000 do 2000 (ppm znaczy ilość cząstek na milion, albo litrów CO2 na milion litrów powietrza). Naukowcy analizują rdzenie lodowe z lodowców, by zbadać ile CO2 było kiedyś w atmosferze. W ostatnich latach naukowcy analizowali także próbki powietrza pobrane bezpośrednio z atmosfery. Poziomy koncentracji CO2 po 2000 są szacunkami opartymi na różnych wariantach jego stężenia w przyszłości, w zależności od tego ile CO2 ludzie wyemitują do atmosfery. |
Działalność ludzka nakłada się na wpływ czynników naturalnych, które zawsze oddziaływały na klimat Ziemi. Klimat jest także uzależniony od warunków panujących poza atmosferą Ziemi (np. od intensywności promieniowania Słońca, lub małych zmian w kształcie orbity ziemskiej). Ponadto na klimat wpływają także naturalne procesy zachodzące w atmosferze Ziemi, oceany, roślinność, pokrywy śnieżne i lodowe. Te czynniki nakładają się na wpływy antropogeniczne i łącznie kształtują klimat Ziemi. Cieplejszy klimat spowoduje wiele zmian w środowisku Ziemi. Wzrost temperatury już spowodował podniesienie poziomu morza o kilka centymetrów. Postępujące ocieplenie będzie prowadzić do dalszych zmian w poziomie morza. Dzieje się tak głównie dlatego, że wzrost temperatury wody powoduje zwiększenie jej objętości, co oznacza, że zajmuje ona więcej miejsca, a zatem podnosi się jej poziom w oceanach. Poza tym wzrost temperatury powietrza powoduje topnienie się lodowców. Fragmenty ogromnych pokryw lodowej na Antarktydzie i Grenlandii również mogą zacząć topnieć. Powstałe w ten sposób wody roztopowe zasilą ocean, dodatkowo podnosząc poziom wód. Lód dryfujący po oceanie w rejonach arktycznych niedaleko bieguna północnego także może się stopić, co jednak nie będzie miało wpływu na poziom morza, jako że już obecnie pływa on w wodzie. Wyższe temperatury powietrza spowodują także zwiększone parowanie wody. Może to w niektórych regionach spowodować suszę, w innych zaś – jeśli parowanie doprowadzi do powstania chmur deszczowych, zwiększyć opady. Cieplejsza atmosfera może także spowodować zmianę kierunków wiatru oraz prądów oceanicznych. Przy tym ocieplenie nie nastąpi równomiernie na całej planecie; niektóre miejsca mogą stać się o wiele cieplejsze, podczas gdy inne mogą nawet stać się chłodniejsze (więcej na ten temat w części "Dowiedz się więcej!" niniejszego pola tematycznego). |
O tej stronie:Autor: Camilla Schreiner - CICERO (Center for International Climate and Environmental Research - Oslo) - Norwegia |