|
|
 |
|
1. Pochłaniane CO2
Prawie wszystkie rośliny na Ziemi muszą pobierać dwutlenek węgla z powietrza aby żyć, gdyż gaz ten dostarcza atomów węgla, niezbędnych do tworzenia związków organicznych w komórkach roślinnych.
Fotosyntezą nazywamy proces, w którym następuje tworzenie się biomasy dzięki energii słonecznej, przy udziale chlorofilu znajdującego się w komórkach roślinnych.
Chorofil to barwnik nadający wielu roślinom kolor zielony. Dzięki fotosyntezie rośliny są ważnym elementem ekosystemu Ziemi pochłaniającym gaz cieplarniany CO2. Wiemy, że duża ilość CO2 pochłaniana jest przez drzewa, jednakże niewielkie organizmy fitoplanktonu również odgrywają znaczącą rolę, gdyż ich ilości w oceanach są ogromne.
Jednakże znaczenie fitoplanktonu nie ogranicza się jedynie do pochłaniania dwutlenku węgla. Dostarcza on bowiem także do atmosfery inne gazy, które także mają znaczenie dla funkcjonowania systemu klimatycznego.
|
 |
|
|
Parki jako producenci tlenu (źródło: Hemera, Big Box of Art)
|
|
Zadanie 1
Spróbuj połączyć właściwe słowa z numerami (pobierz arkusz ćwiczenia - kliknij na przyciski na górze strony).
|
 |
|
|
Pochłanianie CO2, autor: Lucinda Spokes, Norwich, modyfikacja Julia Heres
|
|
1. ________________________
2. ________________________
3. ________________________
....
9. ________________________ |
|
Brakujące wyrazy:
- cząsteczki kurzu,
- aerozole siarkowe,
- siarczek metylu,
- fitoplankton,
- jądra kondensacji,
- ochładzanie pośrednie (odbijanie promieniowania przez chmury),
- ochładzanie bezpośrednie (rozpraszanie promieniowania przez aerozole),
- siarczek metylu,
- żelazo. |
|
Z tekstu "Żelazo, pył i klimat" dowiedzieliśmy się, że fitoplankton do wzrostu potrzebuje nie tylko światła słonecznego i dwutlenku węgla, ale także składników odżywczych. W większości przypadków jony azotu i fosforu są czynnikami decydującymi, jednakże czasami mimo wystarczającej ich ilości wzrost fitoplanktonu nie następuje.
Zadanie 2
Naukowiec John Martin powiedział kiedyś: dajcie mi statek wyładowany żelazem, a ja wywołam następną epokę lodową.
Co miał na myśli?
|
|
Zadanie 3
Uzupełnij luki w tekście właściwymi wyrazami.
W niektórych obszarach oceanów ..................................................... są dostępne w ilościach wystarczających do rozwoju fitoplanktonu. Ale ............................... żelaza może być czynnikiem uniemożliwiającym ten rozwój. Rozwój jednokomórkowych organizmów .......................................... w oceanach ma określone znaczenie dla funkcjonowania systemu klimatycznego. Występują one w dużych ilościach w wodzie morskiej i pochłaniają .................................... Podobnie jak inne rośliny, fitoplankton pobiera CO2 podczas ..................................................... , przy dostatecznym dopływie energii słonecznej. Wskutek tego procesu powstaje ................................. i do powietrza uwalniany jest tlen. Niektóre gatunki fitoplanktonu wytwarzają gaz siarczek metylu, zawierający ...................... Gdy gaz ten dostanie się do atmosfery to może wchodzić w reakcje z żelazem i tworzyć aerozole siarkowe. .................................. odbijają promieniowanie słoneczne z powrotem w przestrzeń kosmiczną i w ten sposób przyczyniają się do obniżania temperatury Ziemi. Mogą one także pełnić rolę jąder kondensacji, przyczyniając się do .......................................... Chmury także odbijają promieniowanie słoneczne z powrotem w przestrzeń kosmiczną, ale w zależności od rodzaju chmury efekt ochładzający może zostać zniwelowany, gdyż chmury pochłaniają ciepło emitowane przez Ziemię i wypromieniowują je z powrotem w kierunku ziemi, w ten sposób nasilając ....................................
Żelazo zawarte w powietrzu i wodzie morskiej może być ważnym czynnikiem kształtującym klimat. Jego rola nie polega jednak głównie na odbijaniu promieniowania słonecznego, ale na udziale w ................................ Jeśli rozwój fitoplanktonu w oceanach stanie się intensywniejszy, to więcej organizmów obumiera, opada na dno morskie i więcej CO2 zostaje na trwałe związane i usunięte z atmosfery. Niektórzy badacze uważają, że może to być sposób na usunięcie z atmosfery takiej .................................., jaka jest tam dostarczana przez ludzi.
|
 |
|
|
Źródło: Hemera, Big box of art
|
|
|
|
Brakujące wyrazy:
brak, efekt cieplarniany, fitoplankton, siarka, fotosynteza, dwutlenek węgla, azotany i fosforany, ilość dwutlenku węgla, przyrost biomasy, glukoza, aerozole siarkowe, powstawanie chmur |
|
Zadanie 4
Sprawdź swoją wiedzę!
Kliknij na ZIELONY guzik jeżeli uważasz, że odpowiedź jest prawdziwa, zaś na CZEWRONY gdy jest błędna.
|
a. Wzrost koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze powoduje globalne ocieplenie.
|
|
|
b. Wzrost emisji może zmniejszyć ilość gazów cieplarnianych w atmosferze.
|
|
|
c. Lasy są wiekimi "magazynami" węgla, co przyczynia się do zmniejszenia ilości CO2 w powietrzu.
|
|
|
d. Obecność żelaza w wodach morskich uniemożliwia rozwój fitoplanktonu.
|
|
|
e. Obumarły fitoplankton opada na dno morza i dzięki temu możliwe jest magazynowanie CO2 w głębiach oceanu.
|
|
|
f. Dostarczenie do morza dodatkowych ilości żelaza nie ma wpływu na równowagę biologiczną.
|
|
|
g. Użyźnianie żelazem wód oceanicznych może powodować procesy mikrobiologiczne, wskutek których zostaną uwolnione do atmosfery silne gazy cieplarniane, takie jak metan.
|
|
|
O tej stronie:
Autor: Bernd Wohlhofer - University of Nurnberg - Niemcy
Konsultacja dydaktyczna: Prof. dr H. Schrettenbrunner, dr Y. Schleicher, J. Heres - University of Nurnberg - Niemcy
Ostatnia aktualizacja: 02.08.2004
Tłumaczenie na język polski: dr Agnieszka Wypych, dr Anita Bokwa, Ewa Wala, Uniwersytet Jagielloński, Kraków
|
|
|
|
