espere Environmental Science Published for Everyobody Round the Earth
Printer friendly version of this page
Strona główna    Strona ESPERE International    Forum ESPERE    !GIFT2010!    Kontakt   
Troposfera
podstawy
1. Budowa i skład
- w pionie
- w poziomie
- skład
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2
2. Efekt cieplarniany, promieniowanie i biosfera
3. Ozon i tlenki azotu
więcej
     
 

Troposfera

Wiadomości podstawowe

Troposfera a powierzchnia Ziemi

Troposfera  nie jest gazową otoczką wokół kulistej gładkiej powierzchni. Powierzchnia Ziemi jest bowiem bardzo różnorodna. Grubość troposfery wynosi ok. 11 km w umiarkowanych szerokościach geograficznych. Porównajmy to z głębokością oceanów: 2 do 6 km, miejscami nawet więcej. Najwyższe góry tej strefy sięgają około 3-6 km, czyli połowy grubości troposfery. Troposfera jest wiec warstwą atmosfery, która podlega silnemu oddziaływaniu powierzchni Ziemi.
 

 

podstawywięcej
podstawywięcej
podstawywięcej
podstawywięcej
podstawywięcej
podstawywięcej
podstawywięcej
podstawywięcej
 
The troposphere

1. Troposfera rozciąga się nad bardzo urozmaiconym podłożem.
Autor: Anja Kaiser © ESPERE

 

 

Różne krajobrazy

Spójrz na zdjęcie satelitarne obu Ameryk i postaraj się dowiedzieć więcej o naszej planecie.
Poszukaj zaznaczonych na zdjęciu miejsc w atlasie! Jakie krajobrazy reprezentują? Czy panuje tam klimat suchy czy wilgotny? W jakich szerokościach geograficznych występują klimaty suche, a w jakich wilgotne? W jakich strefach klimatycznych znajdują się te miejsca? Jakich wartości temperatury powietrza należy się tam spodziewać zimą, a jakich latem? Jakie są tam opady w ciągu roku?
Troposfera styka się z wieloma różnymi typami powierzchni Ziemi i strefami klimatycznymi: suchymi pustyniami, ośnieżonymi szczytami gór, wilgotnymi lasami równikowymi itd. Ponadto nie zapominajmy, że 71% powierzchni kontaktu między troposferą a Ziemią to woda, bo tyle zajmują oceany.
 

Dhaulagiri Himalaya

2. Góry mogą sięgać wysoko w troposferę. Dhanlagiri (8167 m n.p.m.) sięga wyżej niż troposfera nad biegunami. Widok na Tybet (około 5000 m n.p.m.).
Źródło: NASA Earth Sciences and Image Analysis
http://visibleearth.nasa.gov/cgi-bin/viewrecord?783

America from space

3. Ziemia widziana z kosmosu.
Autorzy: Reto Stockli, Nazmi El Saleous i Marit Jentoft-Nilsen, NASA GSFC
Aby zobaczyć zaznaczone miejsca w powiększeniu proszę kliknąć na zdjęcia poniżej (każde zdjęcie około 75 K)!

Poniżej znajdziesz trzy rodzaje informacji na temat miejsc zaznaczonych na zdjęciu satelitarnym na ryc.3: 1) dokładne zdjęcie satelitarne (75 KB każde), 2) fotografię przedstawiającą krajobraz typowy dla tego terenu (50 KB każda), 3) wykres przebiegu średnich miesięcznych wartości temperatury powietrza i sum opadu charakterystycznych dla tego obszaru (widoczne po kliknięciu na ikonkę, 10 KB każdy).  

Rocky Mountains Great Lakes US south Amazon Basin Chile

1                    2                     3                    4                     5

Miejsca zaznaczone na zdjęciu satelitarnym: 1) Park Yosemite, Rocky Mountains (USA), 2) Jezioro Erie, Pennsylwania (USA), 3) teren w pobliżu El Paso, na granicy między Meksykiem i USA, 4) las równikowy nad Amazonką (Brazylia), 5) pustynia Atakama (Chile).

1                    2                     3                    4                     5

Kliknij na diagramy klimatyczne aby zobaczyć roczny przebieg temperatury i opadów w miejscach zaznaczonych na zdjęciu satelitarnym! Uwaga: okres letni jest zawsze zaznaczony w środkowej części wykresu, więc kolejność miesięcy na osi poziomej jest różna dla stacji z półkuli pd. i pn.
Źródło: www.klimadiagramme.de - Bernhard Mühr

4. Klasyfikacja klimatów wg Koeppena (wg FAO-SDRN, 1997 r.). Sprawdź do jakich stref klimatycznych należą miejsca zaznaczone na zdjęciu satelitarnym.
Objaśnienia: tropical - międzyzwrotnikowy, dry - suchy, temperate - umiarkowany, cold - chłodny, polar - okołobiegunowy.

Rozmieszczenie skupisk ludzi na Ziemi

Zdjęcia powyżej pokazują wiele naturalnych krajobrazów widzianych z kosmosu. Ale człowiek także ma wpływ na skład chemiczny i stan fizyczny atmosfery poprzez emisje zanieczyszczeń powietrza i sztucznie wytworzonej energii. Widok miejskich świateł nocą pokazuje, że działalność człowieka poza rolnictwem koncentruje się w szczególnych regionach naszej planety – wielkich miastach.

Źródło danych: AVHRR, NDVI, Seawifs, MODIS, NCEP, DMSP i katalog gwiazd Sky2000
 

citylights from space

5. Ziemia widziana z kosmosu w nocy 
Autorzy: tekstura AVHRR i Seawifs: Reto Stockli, wizualizacja: Marit Jentoft-Nilsen, VAL, NASA, GSFC
Kliknij na rycinę aby zobaczyć ją w powiększeniu (95K)!
 

6. Porównanie powierzchni lądów, oceanów i Polski (objaśnienia w tekście)
Proszę kliknąć na rycinę aby zobaczyć ją w powiększeniu! ( 5 K )

 

Jak duży obszar otula troposfera?

Gdy lato jest wyjątkowo gorące lub zima wyjątkowo mroźna, lub też gdy w danym regionie przez kilka tygodni pada wyjątkowo dużo deszczu, to często słyszy się opinie, że klimat się zmienia. Ale czy takie nietypowe zjawiska występujące np. w naszym kraju mają jakieś znaczenie dla klimatu całej Ziemi? Dla przykładu: jak duży jest obszar Polski w porównaniu z powierzchnią Ziemi?
Spójrzmy:
Powierzchnia Ziemi: 510 000 000 km2 (29,2% lądy, 70,8% obszary wodne)
Powierzchnia Polski: 312 000 km2  
Powierzchnia Ziemi jest zatem 1637 razy większa niż powierzchnia Polski.
Możesz to zobaczyć na rysunku obok (kwadrat o rozmiarze 270 000 pikseli): lądy – kolor brązowy, obszary wodne – kolor niebieski, Polska – kolor czerwony.
 

Zmiany klimatu można oceniać na podstawie co najmniej 30-letnich obserwacji pogody (= 1560 tygodni). Jeśli przez jeden tydzień w Polsce występują jakieś anomalie, to znaczy, że obserwujemy 1/1637 część Ziemi przez 1/1560 część czasu potrzebnego do stwierdzenia czy klimat się zmienia czy też nie. Tobie może się wydawać, że klimat się zmienia, ale z globalnego punktu widzenia to tylko chwilowa i lokalna anomalia.

Jak sądzisz: jak można obiektywnie obserwować zmiany klimatu? Zapytaj swoich rodziców i dziadków jaki był klimat w czasach ich młodości. Czy dziś jest inny? Pomyśl, jak środowisko, w którym żyjesz, miejsce, gdzie mieszkasz czy też osobiste odczucia wpływają na Twoje postrzeganie i rozumienie pogody!
 

O tej stronie:

Autor: dr Elmar Uherek - Max Planck Institute for Chemistry, Moguncja, Niemcy
1. Recenzent: dr Katja Mannschreck - GAW Hohenpeissenberg - 2003-08-07
2. Recenzent: dr Gerd Folberth - Meteorological Service of Canada / Univ. of Victoria - 2003-08-10
Konsultacja dydaktyczna:  Michael Seesing - Uni Duisburg - 2003-07-02, dr Yvonne Schleicher - univ. of Erlangen-Nuernberg
Ostatnia aktualizacja: 2008-10-09
Tłumaczenie na język polski: dr Anita Bokwa, Uniwersytet Jagielloński, Kraków

 

 top

ESPERE / ACCENT

last updated 09.10.2008 22:12:53 | © ESPERE-ENC 2003 - 2013