Klimat i rolnictwo 

Wiadomości podstawowe

Produkcja żywności w przyszłości

W przyszłości na produkcję żywności będą miały wpływ zarówno zmiany warunków biofizycznych (temperatura, opady i CO₂), jak i zmiany czynników społeczno-ekonomicznych, takich jak liczba ludności, którą będzie trzeba wyżywić, handel żywnością pomiędzy różnymi krajami na świecie, czy postęp technologiczny.
 

Biofizyczne skutki zmian klimatu będą w niektórych regionach korzystne dla produkcji żywności, w innych będą one negatywne. Skutki te będą się zmieniać z upływem czasu. Czynniki społeczno-ekonomiczne, które mają wpływ na produkcję żywności, to wzrost liczby ludności, zmiany w cenach żywności i handlu oraz możliwości adaptacyjne poszczególnych krajów.

Naukowcy łączą różne modele matematyczne (modele klimatu, rolnictwa i gospodarki) aby przewidzieć wpływy globalnej zmiany klimatu na produkcję żywości w różnych regionach. Rysunek pokazuje rezultaty uzyskane dla roku 2020, 2050 i 2080 przy użyciu scenariusza klimatycznego Hadley’a (dokładniejsze wyjaśnienie działania tych modeli znajdziesz w części „Dowiedz się więcej!”).

Interpretując mapy należy pamiętać, że wyniki zależą od klimatu, wpływu CO₂ na rośliny uprawne, od zmian w czynnikach społeczno-ekonomicznych i od postępu technicznego. Na przykład w krajach lepiej rozwiniętych mniejsze sumy opadów mogą być wyrównane poprzez rozbudowę systemów nawadniających, co nie jest możliwe w krajach słabiej rozwiniętych.
 

Jak pokazano na ryc. 1, wzrost temperatury w wielu częściach Afryki z pewnością zmniejszy produkcję żywności. Zmniejszenie ilości opadów w Australii będzie również szkodliwe dla roślin uprawnych, ale w niektórych przypadkach ten niedobór wilgoci można zrekompensować przez nawadnianie. Zwiększenie ilości opadów połączone z umiarkowanym wzrostem temperatury w Ameryce Północnej może wpłynąć korzystnie na produkcję żywności w tym regionie. Mapy pokazują, że zmiany klimatyczne mogą w niewspółmiernie dużym stopniu dotknąć kraje uboższe.
 

Czynniki wpływające na przyszłą produkcję żywności:

Naukowcy zawsze podkreślają, ze przewidywanie przyszłości jest bardzo trudne. Trudniejsze nawet, jeśli chodzi o zmiany w produkcji żywności, niż w przypadku zmian klimatu. Kliknij na poniższe obrazki, aby zrozumieć, jakie czynnik należy wziąć pod uwagę chcąc przewidzieć wpływ zmiany klimatu na produkcję żywności.

a) w krajach rozwijających się
 

b) w rozwiniętych krajach uprzemysłowionych
 

1. Demografia – jak będzie zmieniać się liczba ludności świata? Jak wielu ludzi trzeba będzie wyżywić? Porównaj wielkości aktualne i przewidywane dla dwóch uprzemysłowionych i dwóch rozwijających się krajów [źródło: US Census]

2. Postęp techniczny – czy dostępna jest wiedza techniczna, wsparcie finansowe i wyposażenie techniczne konieczne do złagodzenia wpływu zmian klimatu? Porównaj kraje, gdzie ludzie biorą wodę ze studni publicznych z krajami, gdzie stosowanie nowoczesnej metody nawadniania kropelkowego pozwala na rozważne wykorzystanie każdej kropli wody!

3. Infrastruktura – jakie środki są dostępne dla przezwyciężenia lokalnego lub regionalnego niedoboru żywności? Porównaj, na przykład, sektor transportu.

4. Handel – czy jest uczciwy? Porównaj, ile zarabiają producenci, handlowcy i sprzedawcy. Zwróć uwagę, jak zmienia się cena kawy na poszczególnych etapach produkcji zanim trafi ona na półki w europejskich sklepach.

5. Rynki – jak rozwijają się rynki i jak się zachowują, jeśli z powodu powodzi lub suszy powstają czasowe niedobory niektórych towarów? Zastanów się, jaka żywność i skąd trafia na lokalny rynek w Nigrze oraz do dużego sklepu spożywczego w Kalifornii.

Źródła ilustracji: 
1. dane z zestawień statystycznych US census dotyczących ludności, wykres: Elmar Uherek
2., 3., 5. zdjęcia z okolic Agadez / Niger, autor: Peter Hilty
2. nawadnianie kropelkowe, autor: Alison Clayson dla UNESCO
4. dane z Oxfam 2003, wykres: Elmar Uherek
5. autor: Denise Daughtry

O tej stronie:

Autorzy:  Marta Moneo i Ana Iglesias - Universidad Politécnica de Madrid - Hiszpania
1. Recenzent: Alex de Sherbinin - CIESIN, Columbia University - USA
2. Recenzent: Lily Parshall - Goddard Institute for space studies, Columbia University - USA
Konsultacja dydaktyczna: Emilio Sternfeld - Colegio Virgen de Mirasierra - Hiszpania
ostatnia aktualizacja: 12/05/2004
Tłumaczenie na język polski: Mgr Sebastian Wypych, Dr Anita Bokwa, Uniwersytet Jagielloński, Kraków