|
|
 |
|
Lipiec 2002 r.: żołnierze, policjanci, strażacy i wolontariusze dźwigają worki z piaskiem, by wybudować z nich wały przeciwpowodziowe w Pradze (stolicy Czech), oraz w niemieckim Dreźnie. Po intensywnych deszczach stan wody na czeskiej rzece Wełtawie i w dolnym biegu niemieckiej Łaby podnosi się w alarmujący sposób. Dunaj i jego liczne dopływy także występują z brzegów. Setki tysięce ludzi muszą zostać ewakuowane ze swoich domów nim zostaną one zalane.
|
Równolegle trwa debata w gazetach, telewizji i radio: czy oto stajemy przed skutkiem zmian klimatu wywołanych przez człowieka? Nikt nie może stwierdzić z całkowitą pewnością, czy to konkretne wydarzenie może być przypisane antropogenicznej emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych, powodzie i ekstremalne zdarzenia pogodowe zdarzały się przecież zawsze. Ale eksperci ostrzegają: - kiedy świat się ociepli, takie ekstremalne zdarzenia pogodowe, jak to, staną się bardziej powszechne.
|
|
 |
|
|
1. POWODZIE. Ulice zamieniają się w rzeki.
Zdjęcie: Corel Gallery
|
|
|
Pakowanie się
Ekipa ratunkowa nie dba o przyczyny powodzi; koncentruje się raczej na likwidowaniu jej skutków. W niektórych miejscach wody przybywa o jeden metr na godzinę, trzeba się więc spieszyć! Po miastach jeżdżą ciężarówki załadowane workami piasku. By powstrzymać wodę używa się także wysokich na kilka metrów blach. Podłącza się pompy wodne, by wypompowywać wodę z powrotem do rzeki. W muzeach ewakuuje się piwnice i wynosi cenne dzieła sztuki, nim zostaną zalane. Wojskowe helikoptery transportują pacjentów do szpitali zlokalizowanych w bezpiecznych miejscach.
Zarówno w wielkich miastach, jak i w małych miejscowościach wzdłuż rzek, ludzie pakują swoje walizki i samochody, usiłując jednocześnie jak najlepiej zabezpieczyć swoje domy, nim je opuszczą, uciekając przed wodą, której wciąż przybywa. Niektórzy udają się do krewnych i znajomych. Inni zostają umieszczeni w ogromnych obozach namiotowych, by przeczekać tam aż poziom wód opadnie. W jednej z miejscowości ludzie przywarli do dachów swoich domów. Zbyt długo zwlekali z ewakuacją. Niektórzy usiłują ratować się przy użyciu tratwy, lecz ta wywraca się.
W tym samym czasie ekipa ratunkowa walczy tam, gdzie powódź jest najgorsza. Na ogromnych obszarach brak łączności radiowej i prądu, woda zmywa drogi i mosty, łodzie są jedynym środkiem transportu. W niektórych miejscach nawet przekraczanie rzeki łodzią grozi niebezpieczeństwem.
|
 |
|
|
2. POWODZIE. Zdjęcie satelitarne rzeki Elby, sierpień 2000 r. i sierpień 2002 r. (w czasie powodzi).
Zdjęcie: NASA
Kliknij na rycinę aby zobaczyć ją w powiększeniu! (195 kB)
|
|
|
Władze zalecają, by ludzie oszczędzali jedzenie i wodę, ponieważ wiele sklepów musiało zostać zamkniętych. Łodzie i barki zerwane z cum, muszą być ściągane, by nie tratowały mostów, dryfując z prądem rzeki.
Główne rzeki Europy zawsze okresowo wylewały. Ale w 2002 poziom wody na Wełtawie i Łabie osiągnął poziom rekordowy. W niektórych miejscach, poziom wody podniósł się o ponad 10 metrów. Wypadki spowodowane powodzią zabiły 12 osób w Niemczech oraz 9 w Czechach. Straty materialne szacowano w bilionach euro.
|
|
Nie ubezpieczeni
Skutki wydarzeń zachodzących w takiej skali są odczuwalne przez długi czas. Ludzie nieprędko będą mogli powrócić do swoich domów, lecz nawet, kiedy wody opadną do normalnego poziomu, mury, podłogi i ziemia wciąż będą nią nasiąknięte. Mieszkańcy nie mogą wprowadzić się z powrotem do swoich domów, nim nie upewnią się, że instalacja elektryczna oraz fundamenty domów są nienaruszone. Rolnicy żyjący wzdłuż rzek rozpaczają, że powódź wymyła ogromne ilości gleby i zniszczyła plony. A gdy woda opadnie, pojawia się nowy problem: wiele ofiar powodzi nie było ubezpieczonych, w związku z czym nie mają środków na odbudowę swoich domów i przedsiębiorstw. Tak było w przypadku wielu gospodarstw we wschodnich Niemczech, niemiecki rząd obiecał więc wsparcie by dopomóc najbardziej potrzebującym.
Sytuacje takie jak powódź w 2002 roku mogą w przyszłości stać się bardziej powszechne. Wraz z postępującym globalnym ociepleniem możemy się spodziewać jeszcze bardziej intensywnych i częstszych powodzi na wielkich rzekach takich jak Wełtawa, Elba, Ren i Dunaj, oraz na ich dopływach. Będzie to spowodowane zwiększonymi opadami, których należy się spodziewać w nad większością obszaru Europy (choć jednocześnie na terenach wysuniętych najbardziej na południe opady mogą się obniżyć, zagrażając występowaniem suszy). Często powtarzające się powodzie mogą doprowadzić do szkód szacowanych na miliardy euro. Aby zapobiec tym stratom być może będzie trzeba przenieść budynki mieszkalne i biurowe w inne miejsca, zmienić sposoby uprawy ziemi i wybudować nowe kanały, tamy oraz systemy odwadniania. Co więcej, w czasie powodzi, gdy woda płynie ulicami miast, historyczne budynki, stanowiące bezcenne dziedzictwo kulturowe, są każdorazowo poważnie zagrożone. Jeśli przyglądniesz się mapie Europy, zobaczysz, że wiele stolic państw Europy, oraz innych głównych miast, jest położonych nad wielkimi rzekami.
|
O tej stronie:
Autor: Camilla Schreiner - CICERO (Center for International Climate and Environmental Research - Oslo) - Norwegia
1. Recenzent: Andreas Tjernshaugen - CICERO (Center for International Climate and Environmental Research - Oslo) - Norwegia - 2004-01-20
2. Recenzent: Knut Alfsen - Statistics Norway - Norwegia - 2003-09-12
Konsultacja dydaktyczna: Nina Arnesen - Marienlyst school in Oslo - Norwegia - 2004-03-10
ostatnia aktualizacja: 2004-03-27
Tłumaczenie na język polski: Mgr Sebastian Wypych, Dr Anita Bokwa, Uniwersytet Jagielloński, Kraków |
|
|
|
