Klimat i rolnictwo 

Dowiedz się więcej!

Przykład kraju rozwijającego się

Egipt

Tereny rolnicze w Egipcie są ograniczone do wąskiego pasa żyznej ziemi w dolinie Nilu od Asuanu po Kair oraz płaskiej Delty Nilu na północ od Kairu. W sumie stanowią tylko 3% powierzchni kraju. Całkowite zaopatrzenie w wodę rolnictwa w Egipcie pochodzi z systemów nawadniających zasilanych wyłącznie przez Nil. W roku 1990 rolnictwo (uprawa roślin i hodowla zwierząt) stanowiło 17% produktu krajowego brutto.
 

Problem. Ilość wody dostępnej do nawadniania jest zmienna i zależy zarówno od dostępności wody słodkiej, jak i od konkurencji pomiędzy użytkownikami wody. Ceny płodów rolnych i warunki rynkowe też są zmienne. Nasz zadanie polega na zbadaniu łącznych wpływów dostępności wody oraz warunków rynkowych na zdolności adaptacyjne rolnictwa.

Metody. Model bilansu wodnego dorzecza Nilu posłużył do oszacowania wielkości odpływu, co pozwala wyciągnąć wnioski dotyczące zaopatrzenia rolnictwa w wodę. Modele agronomiczne umożliwiają następnie oszacowanie plonów i zapotrzebowania roślin na wodę. Wreszcie, do testowania korzyści ekonomicznych wynikających ze zmian w gospodarowaniu służą komputerowe systemy wspomagania podejmowania decyzji, dostosowane do potrzeb rolnictwa.
 

Scenariusze: Klimat nie jest jedynym czynnikiem, który wykazuje zmienność z roku na rok. Wzrost liczby ludności i zmieniające się warunki ekonomiczne i technologiczne będą prawdopodobnie wywierać większy wpływ na społeczeństwa i środowisko na świecie, niż zmiany klimatu. Ważne jest, aby uwzględnić to w analizach skutków zmian klimatu. Jednakże przewidywanie zmian liczby ludności świata i warunków ekonomicznych jest co najmniej równie trudne, jak przewidywanie zmian klimatu. Dlatego też scenariusze muszą być starannie zaplanowane, tak by uwzględniały szereg możliwych warunków. Dobrym podejściem jest przeciwstawienie „optymistycznych” i „pesymistycznych” scenariuszy. Należy jeszcze uwzględnić scenariusz, który nie przewiduje żadnych zmian (tj. zachowane zostają warunki obecne). Następnie można oceniać różnorodny wpływ zmiany klimatu zależnie od obranego scenariusza. 
 

Skutki. Do zmierzenia wpływu wywieranego na rolnictwo użyto wskaźnika „produktywności wody służącej rolnictwu”. Jest to całkowita produkcja rolna (w tonach) podzielona przez całkowite zużycie wody dla celów rolniczych (w metrach sześciennych). Kiedy zastosowano optymistyczny scenariusz przyszłych zmian klimatu, wskaźnik ten zmniejszył się o 13%. Przy scenariuszu pesymistycznym zmniejszył on się o 45%.
 

2. Systemy nawadniania
Rycina przedstawia możliwości zmian w systemach nawadniających w Egipcie. Wciąż jeszcze wiele pól uprawnych, np. z plantacjami drzew owocowych, jest nawadniane w taki sposób, że doprowadza się wodę do całej powierzchni pola i woda wsiąka w glebę. Rycina pokazuje tzw. "nawadnianie umiejscowione", gdzie woda jest doprowadzana tylko do miejsca wzrostu rośliny i tylko w takiej ilości jak to jest konieczne.

Możliwości adaptacji. Naukowcy zbadali różne możliwości adaptacji: zasobów wodnych (np. zmiana biegu głównych rzek), nawadniania (lepsze systemy dostarczania wody), rolnictwa (uprawa zmodyfikowanych odmian roślin, optymalizacja technik rolniczych) oraz zabezpieczenie terenów przybrzeżnych przed podnoszeniem się poziomu morza. Łącznie dają one skromny 7-8% wzrost wydajności produkcji rolnej (w stosunku do sytuacji, kiedy nie wprowadzono żadnych adaptacji), ale ich wdrożenie byłoby bardzo drogie. Jednakże inwestowanie w poprawę wydajności systemów nawadniających wydaje się być polityką przynoszącą same korzyści, niezależnie od tego, czy klimat się zmieni, czy też nie.
 

O tej stronie:

Autorzy:  Marta Moneo i Ana Iglesias - Universidad Politécnica de Madrid - Hiszpania
1. Recenzent: Alex de Sherbinin - CIESIN, Columbia University - USA
2. Recenzent: Lily Parshall - Goddard Institute for space studies, Columbia University - USA
Konsultacja dydaktyczna: Emilio Sternfeld - Colegio Virgen de Mirasierra - Hiszpania
ostatnia aktualizacja: 12/05/2004
Tłumaczenie na język polski: Mgr Sebastian Wypych, Dr Anita Bokwa, Uniwersytet Jagielloński, Kraków