Encyklopedia Klimatologiczna ESPERE

Witamy w Encyklopedii Klimatologicznej!

Encyklopedia składa się z 10 działów tematycznych. Każdy dział jest podzielony na 6-8 pakietów edukacyjnych, opracowanych osobno dla poziomu gimnazjum (podstawy) i liceum (więcej). Pakiet edukacyjny zawiera określona liczbę 2-4 tekstów naukowych oraz 2-3 ćwiczeń.

Poniżej znajduje się szczegółowy opis struktury encyklopedii.

Jak się poruszać po Encyklopedii?

W prawym górnym rogu każdej strony Encyklopedii znajduje się nawigator pól tematycznych. Przy jego pomocy można wybrać pole tematyczne oraz poziom (podstawowy lub rozszerzony). Ponadto nawigator pokazuje w jakim polu i na jakim poziomie znajdujemy się w danej chwili.
W lewej części ekranu, wzdłuż strony, znajduje się pasek z linkami do poszczególnych pakietów edukacyjnych wybranego pola i poziomu. Po kliknięciu na wybrany pakiet pokazują sie linki do tekstów i ćwiczeń z tego pakietu. Na tym pasku można też wybrać poziom (podstawowy lub rozszerzony).

Troposfera

Wiadomości podstawowe

1. Wiadomości wstępne o troposferze

- Zmiany temperatury wraz z wysokością
- Troposfera a powierzchnia Ziemi
- Z czego składa się powietrze troposferyczne?
* Ćwiczenie 1: Powietrze i temperatura
* Ćwiczenie 2: Klimat lokalny

2. Efekt cieplarniany, promieniowanie i biosfera

- Promieniowanie i efekt cieplarniany
- Gazy cieplarniane
- Co wydzielają do powietrza rośliny?
- Pożary lasów
* Ćwiczenie 1: Pożary lasów
* Ćwiczenie 2: Promieniowanie cieplne i gazy cieplarniane
* Ćwiczenie 3: Model cieplarniany

3. Ozon i tlenki azotu

- Ozon - co to jest i jaką odgrywa rolę?
- Tlenki azotu - jaką odgrywają rolę i jak się tworzą?
- Smog ozonowy
* Ćwiczenie 1: Działanie ozonu
* Ćwiczenie 2: Smog ozonowy
 

 Dowiedz się więcej!

1. Główne utleniacze i pomiary

 - Utlenianie w atmosferze
 - Procesy chemiczne zachodzące w atmosferze nocą
 - Metody pomiarowe: spektroskopia
 * Ćwiczenie 1: OH, NO₃ i utlenianie
 * Ćwiczenie 2: Promieniowanie, pochłanianie i kolor

2. Promieniowanie, gazy cieplarniane i efekt cieplarniany

 - Bilans promieniowania Ziemi i efekt cieplarniany
 - Gazy cieplarniane: dwutlenek węgla i metan
 - Para wodna i chmury
 * Ćwiczenie 1: eksperymenty z CO₂ i wodą
 * Ćwiczenie 2: model cieplarni

3. Ozon i pożary lasów

 - Dlaczego ozon jest niebezpieczny? (reakcje chemiczne)
 - Regulacja nadmiaru ozonu
 - Rola pożarów lasów
 * Ćwiczenie 1: chemiczne własności ozonu
 * Ćwiczenie 2: eksperyment modelowy na temat fotosmogu
 * Ćwiczenie 3: pożary lasów w Europie

4. Gazy w atmosferze

- Rozmieszczenie
- Stężenie
 

Stratosfera

Wiadomości podstawowe

1. Podstawowe wiadomości o stratosferze i metody jej obserwacji

- Budowa pionowa atmosfery
- Skład chemiczny powietrza stratosferycznego
- Pomiary w stratosferze
* Ćwiczenie 1: budowa pionowa atmosfery
* Ćwiczenie 2: quiz o pomiarach meteorologicznych

2. Dziura ozonowa i chlorofluorowęglowodory

- Powstawanie ozonu
- Chlorofluorowęglowodory (CFC) i dziura ozonowa
* Ćwiczenie 1: Ozon: cykl Chapmana
* Ćwiczenie 2: Ozon i promieniowanie
 

Dowiedz się więcej!

1. Procesy fizyczne zachodzące w stratosferze i rola ruchu lotniczego

- Procesy fizyczne zachodzące w stratosferze
- Lotnictwo: jego rozwój i wpływ na klimat
* Ćwiczenie 1: Quiz o lotnictwie i klimacie
* Ćwiczenie 2: Transport, rozpad ozonu i wpływ CFC

2. Ozon stratosferyczny, chlorofluorowęglowodory i dziura ozonowa

- Ozon stratosferyczny: historia, powstawanie i pochłanianie
- Procesy chemiczne z udziałem chloru i powstawanie dziury ozonowej
- Chlorofluorowęglowodory i wodorochlorofluorowęglowodory
- Dziura ozonowa i globalne ocieplenie – źródło nieporozumienia
- Ochładzanie w stratosferze
* Ćwiczenie 1: dwukomorowy fotoreaktor
* Ćwiczenie 2: Ozon: tworzenie się, rozmieszczenie, absorpcja
 

Pogoda

Wiadomości podstawowe

1. Podstawowe wiadomości o pogodzie, klimacie, ośrodkach barycznych i frontach atmosferycznych

- Pogoda i klimat
- Ośrodki wysokiego i niskiego ciśnienia
- Fronty atmosferyczne: chłodne, ciepłe i zokludowane
* Ćwiczenie 1 - front chłodny
* Ćwiczenie 2 - obrazy satelitarne frontu chłodnego
* Ćwiczenie 3 - front ciepły

2. Cyrkulacja atmosfery i El Nińo

- Cyrkulacja lokalna
- Ogólna cyrkulacja atmosfery
- El Nińo
* Ćwiczenie 1 - ciśnienie atmosferyczne i komórka Hadleya
* Ćwiczenie 2 - efekt cieplarniany i globalna cyrkulacja
* Ćwiczenie 3 - pogoda bez wpływu El Nino (1)
* Ćwiczenie 4 - pogoda bez wpływu El Nino (2)
* Ćwiczenie 5 - pogoda kształtowana przez El Nino

3. Ludowe prognozy pogody

- Słońce, księżyc, tęcza
- Rośliny i zwierzęta
- Prognozy długoterminowe
* Ćwiczenie 1 - czy jutro będzie słonecznie?
* Ćwiczenie 2 - quiz o klimacie lata
* Ćwiczenie 3 - historia ludowych przepowiedni
 

Dowiedz się więcej!

1. Powodzie i burze

- Nagłe wezbrania wód
- Powodzie
- Rodzaje burz
* Ćwiczenie 1 - zmiany pogody przy przemieszczaniu się niżu atmosferycznego
* Ćwiczenie 2 - rodzaje chmur
* Ćwiczenie 3 - sporządź prognozę pogody

2. Wiatry, Oscylacja Południowa i Oscylacja Północnego Atlantyku

- Wiatry w skali globalnej
- Oscylacja Południowa i historia El Nino
- Oscylacja Północnego Atlantyku
* Ćwiczenie 1 - Oscylacja Południowa
* Ćwiczenie 2 - La Nina i jej wpływ na klimat Ziemi
* Ćwiczenie 3 - pożary buszu

3. Biometeorologia

- Zmiany środowiskowe a zdrowie człowieka
- Pogoda a nasze zdrowie
- Ochładzanie wiatrem
* Ćwiczenie 1 - sporządź prognozę pogody dla lata
* Ćwiczenie 2 - obserwacje pogody w lecie
* Ćwiczenie 3 - gorący lipiec 2003 r.
 

Chmury i aerozole

Wiadomości podstawowe

1. Chmury 

- Woda w atmosferze
- Tworzenie się chmur
- Rodzaje chmur
* Ćwiczenie 1 - Quiz - woda w powietrzu
* Ćwiczenie 2 - Quiz - woda i obieg wody
* Ćwiczenie 3 - Quiz - tworzenie się chmur i ich rodzaje
* Ćwiczenie 4 - obieg wody

2. Cząstki stałe w powietrzu

- Źródła pochodzenia
- Przemiany
- Skutki zdrowotne
* Ćwiczenie 1 - Quiz - źródła aerozolu
* Ćwiczenie 2 - Quiz - aerozole i ich usuwanie z atmosfery
* Ćwiczenie 3 - co wiesz o aerozolach?

3. Słońce i chmury

- Albedo
- Wpływ chmur na klimat
- Tęcza
* Ćwiczenie 1 - Quiz - albedo i kolory
* Ćwiczenie 2 - Quiz - chmury i promieniowanie
* Ćwiczenie 3 - chmury i klimat
 

Dowiedz się więcej!

1. Co dzieje się w chmurze?

- Tworzenie się kropel
- Cechy szczególne chmur
- Procesy chemiczne zachodzące w chmurach
* Ćwiczenie 1 - jak powstaje chmura?
* Ćwiczenie 2 - nazwy chmur
* Ćwiczenie 3 - prądy konwekcyjne

2. Cząstki stałe w powietrzu

- Cechy charakterystyczne cząstek stałych
- Przemiany i usuwanie
- Cząstki stałe i system oddechowy człowieka
* Ćwiczenie 1 - aerozole jako jądra kondensacji
* Ćwiczenie 2 - eksperyment: stwórz chmurę sam!

3. Chmury, cząstki stałe i klimat

- Wpływ aerozoli na widzialność
- Cząstki stałe i klimat
- Bilans radiacyjny
* Ćwiczenie 1 - eksperyment: niebieskie niebo, pomarańczowy zachód Słońca
* Ćwiczenie 2 - bilans promieniowania
* Ćwiczenie 3 - krzyżówka
 

Klimat miasta

Wiadomości podstawowe

1. Zanieczyszczenia powietrza będące wynikiem działalności człowieka

- Co to jest zanieczyszczenie powietrza?
- Przyczyny antropogenicznego zanieczyszczenia powietrza
- Negatywne skutki zanieczyszczenia powietrza
- Obszary szczególnie zagrożone zanieczyszczeniem powietrza
* Ćwiczenie 1: Podział zanieczyszczeń powietrza
* Ćwiczenie 2: Zanieczyszczenie powietrza

2. Klimat obszarów zurbanizowanych

- Czynniki kształtujące klimat miasta
- Miejska wyspa ciepła
- Lokalna cyrkulacja powietrza
* Ćwiczenie 1: Pomiar prędkości wiatru
* Ćwiczenie 2: Sprawdź swoją wiedzę!
* Ćwiczenie 3: Wiatr w mieście
* Ćwiczenie 4: Jak wyprodukować dym potrzebny do eksperymentu?
* Ćwiczenie 5: Wiatr we Frankfurcie / Legoland

3. Kwaśne deszcze

- Co to są kwaśne deszcze?
- Oddziaływanie kwaśnych deszczy na środowisko przyrodnicze
- Obszary zagrożone występowaniem kwaśnych deszczy
* Ćwiczenie 1: Quiz o przyczynach kwaśnych deszczy
* Ćwiczenie 2: Woda opadowa i jej kwasowość
 

Dowiedz się więcej!

1. Zanieczyszczenia powietrza wywołane działalnością człowieka

- Rola energetyki i transportu w zanieczyszczaniu powietrza atmosferycznego
- Rola przemysłu i innych działów gospodarki w zanieczyszczaniu powietrza atmosferycznego
- Oddziaływanie zanieczyszczenia powietrza na inne elementy środowiska oraz na gospodarkę
- Metody ograniczania zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego
* Ćwiczenie 1 - komunikacyjne zanieczyszczenia powietrza
* Ćwiczenie 2 - ozon w mieście

2. Klimat obszarów zurbanizowanych

- Bilans promieniowania w mieście
- Bilans cieplny w mieście
- Bilans wodny w mieście
- Bioklimat miasta
* Ćwiczenie 1: Bilans promieniowania
* Ćwiczenie 2: Bilans cieplny
* Ćwiczenie 3: Bilans wodny
* Ćwiczenie 4: Bioklimat miasta

3. Kwaśne deszcze - historia w Europie i stan obecny w Azji

- Powstawanie kwaśnych deszczy
- Oddziaływanie kwaśnych deszczy na zdrowie ludzi i gospodarkę
- Co możemy zrobić aby przeciwdziałać kwaśnym deszczom?
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2
 

Oceany

Wiadomości podstawowe

1. Oceany i klimat

- własności wody
- cyrkulacja oceaniczna
- pochłanianie dwutlenku węgla
* Ćwiczenie 1 - własności wody
* Ćwiczenie 2 - cyrkulacja oceaniczna
* Ćwiczenie 3 - cyrkulacja i diagramy klimatyczne
* Ćwiczenie 4 - symulacja Golf Sztromu

2. Substancje odżywcze

- fitoplankton i substancje odżywcze
- rozwój fitoplanktonu
- eutrofizacja
* Ćwiczenie 1 - fitoplankton i substancje odżywcze
* Ćwiczenie 2 - remineralizacja
* Ćwiczenie 3 - rozwój fitoplanktonu
* Ćwiczenie 4 - eutrofizacja

3. Gazy wydzielane przez fitoplankton

- gazy siarkowe
- aerozole i klimat
- gazy z wody morskiej -1
- gazy z wody morskiej -2
* Ćwiczenie 1 - quiz
* Ćwiczenie 2 - quiz
* Ćwiczenie 3 - fitoplankton
 

Dowiedz się więcej!

1. Oceany i klimat

- zmiany klimatu i oceany
- Oscylacja Północnego Atlantyku
- podnoszenie się poziomu morza
* Ćwiczenie 1 - Oscylacja Północnego Atlantyku

2. Substancje odżywcze w oceanach

- Żelazo w oceanach
- Żelazo, pył i klimat
- Żelazo i zmiany klimatu
* Ćwiczenie 1 - znaczenie żelaza
* Ćwiczenie 2 - pochłanianie CO2

3. Gazy wydzielane przez fitoplankton

- wymiana gazowa między atmosferą i oceanem
- GAIA i CLAW
* Ćwiczenie 1 - quiz
* Ćwiczenie 2 - jak oceany pochłaniają CO2?
* Ćwiczenie 3 - eksperyment
 

Klimat i rolnictwo

Wiadomości podstawowe

1. Rośliny a klimat

- Rośliny a środowisko
- Rozmieszczenie roślin uprawnych na świecie 
- Chwasty, choroby i szkodniki 
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2
* Ćwiczenie 3

2. Zmiany klimatu a rolnictwo

- Jak zmiany klimatu wpływają na rośliny?
- Udział rolnictwa w wytwarzaniu gazów cieplarnianych
- Co stanie się z produkcją żywności w przyszłości?
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2
* Ćwiczenie 3

3. Susza w rejonie Śródziemnomorskim

- Co to jest susza?
- Typy susz
- Susza i pożary
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2 
* Ćwiczenie 3
 

Dowiedz się więcej!

1. Przeszłość i teraźniejszość

- Rośliny uprawne
- Chwasty, choroby i szkodniki
- Najważniejsze katastrofy klimatyczne w przeszłości, które miały wpływ na produkcję żywności
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2
* Ćwiczenie 3

2. Przewidywanie przyszłości

- Stan obecny i wątpliwości związane z przyszłością
- Od  rozwoju przemysłu do globalnych zmian klimatycznych
- Przykład kraju rozwijającego się: Egipt
- Przykład kraju rozwiniętego: Hiszpania
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2
* Ćwiczenie 3

3. Susza w rejonie Śródziemnomorskim

- Znaczenie suszy
- Czynniki powodujące susze
- Zapobieganie suszom
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2
* Ćwiczenie 3
 

Człowiek i klimat

Wiadomości podstawowe

1. Czy człowiek zmienia klimat?

- Czy klimat się zmienia?
- Skąd wiemy, że to ludzie zmieniają klimat?
- Źródła emisji
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2
* Ćwiczenie 3

2. Jaki będzie świat po ociepleniu?

- Przykład 1: Europa tonie!
- Przykład 2: Czekając na deszcz w Indiach 
- Konsekwencje dla ludzi
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2

3. Jak zapobiegać zmianom klimatu?

- Co ty możesz zrobić?
- Co mogą zrobić władze?
- Współpraca międzynarodowa
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2
 

Dowiedz się więcej!

1. Czy człowiek zmienia klimat?

- Zaobserwowane zmiany w koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze
- Zaobserwowane zmiany w klimatu Ziemi
- Bezwładność systemu klimatycznego
- Sprzężenia zwrotne
- Nagłe zmiany klimatu
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2

2. Jaki będzie świat po ociepleniu?

- Skutki zmian klimatu w różnych częściach świata
- Międzyrządowy Zespół do Spraw Zmian Klimatu (IPCC)
- Prognozy emisji gazów cieplarnianych a zmiany klimatu
- Zagrożenie i adaptacja 
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2

3. Jak zapobiegać zmianom klimatu?

- Większa emisja gazów pomimo postępu technologicznego
- Handel zezwoleniami na emisje w Unii Europejskiej
- Konwencja Klimatyczna ONZ
- Protokół z Kioto
* Ćwiczenie 1
* Ćwiczenie 2
 

single visits since 2005-12-16